Przyroda

Powierzchnia ogólna wynosi 140 km2, w tym:

• użytki rolne 61,4 % tj. 8600 ha,
• lasy 30% tj. 4200 ha,
• wody 1,4%,
• tereny osiedlowe 1,7%,
• tereny komunikacyjne 3,1%,
• pozostałe grunty 2,3%.

przyrodniczego warunkujące dalszy rozwój gminy oraz stanowiące o możliwościach rozwoju, przedstawiają się w syntetycznym ujęciu następująco:

kompleksy gleb

• pod względem przydatności rolniczej grunty orne gminy Świerzno należą do zróżnicowanych. Najwięcej jest gleb żytnich słabych (ok. 32%), gleby żytnie bardzo dobre zajmują ok. 22%, a żytnie dobre ok. 17%. Pozostałe gleby: pszenne, żytnie łubinowe oraz pastewne zajmujące powierzchnie po około 10%
• pod względem wskaźnika waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej, który wynosi dla byłego województwa szczecińskiego 51,9 pkt, gminę określa się w granicach 46,4 pkt, tj. w przedziale o mało korzystnych warunkach środowiskowych dla produkcji roślinnej,
• użytki rolne zajmują 61,4% powierzchni gminy, a lasy 30%.

wody powierzchniowe

• grunty pod wodami stanowią 1,4%, z czego przeważają rowy występujące na łącznej powierzchni 158 ha (1,1%).

Do elementów hydrografii w gminie należą: Świniec, Wołcza oraz jej dopływ Stuchowska Struga, jezioro Jatkowskie, Jezioro Pudło, oczka wodne w rejonie Świerzna.

Lasy zajmują powierzchnię 4218 ha, tj. ponad 30% powierzchni gminy Największe zwarte kompleksy leśne występują na wschód i północny wschód od Świerzna jako Świerzniański Las i Nicznowska Puszcza; na zachód od Świerzna nad Wołczą; na południowy – wschód od Stuchowa.

formy krajobrazowe

• na obszarze gminy występują dwa typy krajobrazu naturalnego: krajobraz równin morenowych i tarasów z wydmami,
• teren gminy jest stosunkowo równinny, płasko urzeźbiony zaznaczony niewielkimi wzniesieniami,
• w obrębie miejscowości Starza, Sulikowo i Kaleń występują fragmenty terenu o rzeźbie falistej i łagodnie nachylonych stokach,
• najniżej położony obszar znajduje się w zachodniej części obrębu Sulikowa i ma wysokość 0,8 m n.p.m. Najwyższe wzniesienie terenu znajduje się w południowo-wschodniej części wsi Starza i wynosi 46,1 m n.p.m,
• urozmaiceniem dość monotonnej rzeźby terenu są enklawy leśne, nieregularnie porastające teren gminy,
• w rejonie miejscowości Gostyń, Gostyniec, Sulikowo na skutek transgresyjnej działalności morza powstały tereny bagienne. Są to obszary wykształcenia torfowisk.

klimat

• klimat na terenie gminy przypomina klimat nadmorski, złagodzony buforowym działaniem kompleksów leśnych oraz odległego o 10 km na zachód Zalewu Kamieńskiego,
• wg danych ze stacji meteorologicznych w Kamieniu Pomorskim wynika, że średnia roczna temperatura wynosi 8,3 stopnia najcieplejszym miesiącem jest sierpień, a najchłodniejszym styczeń,
• roczna suma opadów w rejonie gminy jest wyższa niż dla miejscowości położonych na wybrzeżu,
• analiza dziesięcioletnich obserwacji prowadzonych w stacji meteorologicznej w Kamieniu Pomorskim wskazuje, że najczęściej występuje wiatr w kierunku południowo-zachodniego i północno-zachodniego, który nasilenie zmienia w znacznym stopniu w różnych porach roku. W okresie jesienno-zimowym zaczyna się przewaga wiatru od lądu z południowego zachodu, południowego wschodu i południa, co oznacza mniejszy udział wiatru od morza. Wiosną i latem przeważa wiatr z północnego zachodu i północnego wschodu, przyczyniając się do wyraźnych wpływów bliskiego Bałtyku. Występują sprzyjające warunki dla rozwoju energetyki wykorzystującej siłę wiatru,
• Świerzno w porównaniu z innymi miejscowościami położonymi nad samym morzem charakteryzuje się stosunkowo dużą zacisznością. Posiada korzystne warunki klimatyczne, które wyrażają się w bardziej wyrównanych niż na sąsiednich obszarach amplitudach temperatur rocznych i dobowym dobrym nasłonecznieniem.

Na terenie gminy Świerzno występują obszary i obiekty cenne przyrodniczo, rzadko spotykane i wyróżniające lokalny krajobraz. Obszar i obiekty występujące na terenie gminy Świerzno zasługujące na prawną ochronę i powołanie na podstawie ustawy o ochronie przyrody to:

• Obszar chronionego krajobrazu – cała północna część gminy oraz centralna z zachodu na wschód-celem ochrony jest zachowanie walorów krajobrazowych i geomorfologicznych pradoliny pomorskiej na całej długości jej przebiegu przez gminę oraz doliny Stuchowskiej Strugi,
• Użytki Ekologiczne
• Świneckie Pomoklisko dolina Świnca pomiędzy Strzeżewem a Świncem,
• Bagno Dzików położone w oddziale 660 – 661 Nadleśnictwa Gryfice,
• Leśne Bagno położone na południe od Stuchowskiej Strugi,
• Świetrzańskie Mszary położone w oddziale 713-717 Leśnictwa Stuchowo,
• Łabędzie bagno położone w oddziale 706 Nadleśnictwa Gryfice.
• pomniki przyrody: do tej grupy zaliczono 19 pojedynczych drzew, 2 grupy drzew oraz 10 alej.

Ponadto na terenie gminy znajdują się obszary cenne przyrodniczo z uwagi na występowanie chronionych lub zagrożonych gatunków roślin, zbiorowisk roślin, miejsca bytowania i rozrodu rozmaitych gatunków fauny, skupisk starodrzewu, alei i szpalerów drzew nie zgłoszonych do ochrony pomników i inne. Obszarów tych jest kilkanaście i rozmieszczone są na terenie całej gminy. Niektóre z nich znajdują się w obszarach, które zakłada się wytypować do prawnej ochrony. Inne stanowią wyodrębnione miejsce z pośród mniej cennych przyrodniczo terenów.
Obszary cenne przyrodniczo to:

• dolina rzeki Stuchowska Struga i Świnica,
• dolina rzeki Wołczy,
• kompleks leśny leżący w bezpośrednim sąsiedztwie doliny Wołczy,
• obszar tzw. Świerzniańskiego Lasu na południe od drogi Świerzno-Cerkwica,
• śródlesie oczka znajdujące się w oddziale 707 i 717 leśnictwa Świerzno,
• podmokła łąka,
• dolina rzeczna.